In de tweede klas van de middelbare school had ik een docent biologie, dr. Teunissen, die een keer uitlegde, na een vraag van een leerling, dat al die toevoegingen als vitamine C tabletten, biergistpillen en levertraan, die wij thuis in die tijd ook dagelijks kregen voorgeschoteld, volstrekt niet nodig waren om gezond te zijn en te blijven. Letterlijk zei hij dat als je normaal eet en genoeg variatie toepast, dat je dan ruimschoots alle vitaminen, mineralen en eiwitten die je nodig hebt binnenkrijgt.
Ik moet daar vaak aan denken als ik weer eens nieuwe reclames hoor als zouden we zonder bepaalde voedingssupplementen niet goed kunnen functioneren. De laatste paar jaar is er het product VitaePro, aan de man gebracht door middel van gelikte spotjes van voormalige topsporters die zeggen fit te blijven door dat elke dag te gebruiken. Tegenwoordig is VitaePro zelfs vernieuwd doordat er mangaan (!) aan is toegevoegd. Een andere keer vitamine D.
Aan alle kanten worden we met dit soort zogenaamde gezondheidsproducten overvoerd. Ga maar eens naar een willekeurige drogist, de rekken staan er vol mee. Het bekendst zijn de producten van A. Vogel, waarvan Echinaforce wel de meest verkochte is. Hartstikke duur natuurlijk. Maar ook minder bekende merken profiteren van de onzekerheid die veel mensen hebben omtrent hun lichamelijke constitutie. Baat het niet, het schaadt ook niet, denken ze. Nou, dat is nog maar de vraag. Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds heeft daar bijvoorbeeld een andere mening over. Deze adviseert dan ook om de voedingsstoffen die je nodig hebt alleen uit voeding te halen.
Dat voedingssupplementen op de lange termijn schadelijk zijn voor het lichaam is eenvoudig in te zien. Ze zijn chemisch, geen onderdeel van de levende natuur, en dragen daardoor niet bij aan de 'levenskracht' van het organisme. Sterker, het holt ons geleidelijk uit en verzwakt het immuunsysteem. Met grotere kans op ziekten als griep en zelfs kanker.
Waarom slikken de mensen dan zoveel supplementen? Tja, kennelijk voelen ze zich schuldig dat ze niet gezond genoeg eten, laten ze zich hersenspoelen door de media, en hebben ze er vervolgens veel geld voor over om hun geweten te sussen. Het is natuurlijk pure geldklopperij van een industrie die hier gigantisch veel geld aan verdient.
Om even over die VitaePro terug te komen, ze adverteren met de volgende leus:
De uitgekiende samenstelling van VitaePro is vernieuwd voor het behoud van soepele gewrichten. Daarnaast is VitaePro ontwikkeld voor soepele spieren, ondersteunt het energieniveau, immuunsysteem en het hart.
Let op de woorden ‘uitgekiende’, ‘vernieuwd’ en twee keer ‘soepele’. Nietszeggende toevoegingen, die heel leuk klinken maar wetenschappelijk gezien drijfhout zijn. De tweede zin is taalkundig ook nog een keer onjuist, door een v.t.t. in dezelfde zin te koppelen aan een t.t. Wat er wel had kunnen staan, waarbij je na de komma een nieuwe zin begint: ondersteunt het het energieniveau etc.
Vaagheid troef dus, wetenschappelijk niet bewezen of aangetoond. Net als dat product Yakult, het kleine flesje met een missie, zoals ze zichzelf voorstellen. Belachelijk duur voor zulke kleine porties. Nodig voor de wintermaanden, zeggen ze. Alsof vitamine C al niet genoeg zit in wintergroenten als boerenkool, spruitjes, de vele verschillende soorten kool, uien, pompoenen, rode bieten, prei, knolselderij, groene selderij, aardperen, wortelen, witlof, pastinaak en rammenas. Hetzelfde voor mineralen. Wanneer je dit aanvult met noten, paddenstoelen (wel biologisch want in de gangbare teelt worden veel giftige bestrijdingsmiddelen gebruikt), ongepelde rijst, verschillende soorten bonen, vezelproducten als volkorenbrood en bijvoorbeeld havervlokken (als onderdeel van de muesli die je zelf kunt samenstellen) dan krijg je meer dan genoeg vitaminen, mineralen, eiwitten en aminozuren binnen.
Het zou aan te bevelen zijn wanneer de politiek hier eens aandacht aan besteed, dat voedingssupplementen veel mensen op onnodige kosten jagen, dat ze ook niet nodig zijn, sterker zelfs, dat ze schade kunnen berokkenen aan onze fysieke gesteldheid. Maar ja, het neoliberalisme krijgt hier alle ruimte. De industrie bepaalt zodoende in grote mate wat wij tot ons nemen, stopt vooral veel suiker en zout in hun producten, ‘verhelpt’ dit ongezond soort eten door ons voedingssupplementen aan te smeren, verdient daar ook weer grof geld aan, en laat gevolgen als obesitas, hart- en vaatziekten, diverse soorten kanker over aan een overbelaste zorg en daarmee aan de overheid. Uiteindelijk komt dit allemaal op het bordje van de belastingbetaler. Die betaalt letterlijk en figuurlijk de rekening van de winstpraktijken van louter op geld beluste machtsblokken.
Dan heb ik het nog niet over het overmatig gebruik van alcohol dat in onze samenleving algemeen geaccepteerd wordt, via de reclames zelfs wordt aangemoedigd (het is toch gezellig?), de hele bio-industrie waar dieren niet als levende wezens met emoties worden gezien maar als vleesklompen waar geld aan te verdienen valt, en alle kunstmest en bestrijdingsmiddelen die onze landbouwgrond uiteindelijk uit zullen putten.
Het valt ook niet mee tegenwoordig te leven. Zorgen om de opwarming van de aarde (terecht), om de energiecrisis (kunstmatig gefabriceerd door een machtige industrie), om een stikstofcrisis (gevolg van alle scheve verhoudingen in de wereld), om diverse soorten grensoverschrijdend gedrag. Af en toe ontwaar ik verzet tegen de voedingsindustrie, zoals het willen invoeren van een suikertaks, maar die hele supplementenindustrie glipt er steeds weer tussendoor, lijkt het. Hun valse voorlichting, hun brutale verdienmodel, het geld dat het de samenleving kost, de schade die het op de lange termijn berokkent. Ach misschien over tien, twintig jaar, dat dan…