In de buurt van Schoonoord, provincie Drenthe, staat aan de rand van een bos, op zo'n 10 meter van de weg een Europese lariks. Of beter gezegd stond, want deze boom is een keer* getroffen door de bliksem en compleet uit elkaar gereten. Als onderdeel van het Pieterpad liepen we daar een jaar later langs. Het was een surrealistisch gezicht. Overal splinters hout, tot in de wijde omtrek. Zie dit filmpje.
Europese lariks
De bliksem was met een snelheid van zo'n 60.000 km per seconde ingeslagen boven in de top van de boom. De bliksem volgde het (geleidende water in het) gedraaide patroon van het hout in de stam en boorde zich vervolgens in de aarde.
De snelgroeiende lariks bevat in de zomer een overmaat aan sapstromen. Sapstromen bestaan uit water met voedsel dat vanuit de wortels de boom door stroomt. Omdat de jaarringen bij een lariks ver uit elkaar liggen kan er veel water van onder naar boven getransporteerd worden. Daarnaast houdt een lariks veel water vast door de vorm van hun naalden. Een vetlaagje zorgt ervoor dat ze ook in droge tijden nauwelijks uitdrogen. Omdat de blikseminslag eind juli plaatsvond was de hoeveelheid water in de lariks op dat moment maximaal.
De temperatuur van het water steeg door de blikseminslag in een fractie van een seconde tot zo'n 30.000 graden Celsius. Het gevolg daarvan was dat het water in de boom in zeer korte tijd volledig verdampte. Verdampt water (waterdamp dus) neemt pakweg 10.000 keer zoveel ruimte in als gewoon water. Die gigantische uitzetting in zo’n korte tijd was rampzalig voor de boom. Van binnenuit is ie volledig uit elkaar geknald, geëxplodeerd zeg maar. Een boom als bom. Brokstukken, zoals gezegd tot tientallen meters rondom verspreid. Wat resteert is een ontzield stuk boomstam.
Er is een bordje bij gezet, het is een curiosum geworden. Voor wie er wil kijken: tussen paddenstoel 23336 en 23337, aan een fietspad onder Schoonoord richting Sleen.
* Op 29 juli 2007