Vastigheden verdwijnen, op alle fronten. De laatste tien jaar bijvoorbeeld is er een heftige gender-discussie op gang gekomen. Iemand als man of vrouw aanspreken mag niet meer. Er zijn allerlei tussenvormen die hier niet onder vallen. Op de NS-stations is het gebruikelijke ‘Beste dames en heren’ een paar jaar geleden vervangen door het neutrale “Beste reizigers’. Dit na herhaalde klachten van mensen die zich niet door een man- of vrouw-zijn voelden aangesproken.
Ook op de universiteiten woedt er strijd over hoe mensen in hokjes ingedeeld kunnen worden. De voorstanders van een duidelijke scheiding tussen het mannelijke en het vrouwelijke hebben het zwaar. Zie in Nederland Laurens Buijs, socioloog en als promovendus werkzaam op de Universiteit van Amsterdam. Aan alle kanten wordt hij op zijn standpunten aangevallen. Gender zou een sociale en historische constructie zijn. Iets anders dus dan geslacht: datgene wat je tussen je benen bent. Ofwel, biologisch (= geslecht) kun je een man of vrouw zijn, maar in je hoofd (= gender) kun je dat anders beleven. Laurens Buijs verzet zich tegen deze moderne opvatting.
In het buitenland (het VK) was hoogleraar Kathleen Stock zelfs genoodzaakt ontslag te nemen omdat ze vraagtekens zette bij dit hele ‘gendergedoe’. Ze werd aangeklaagd door haar studenten die haar verweten transfoob te zijn. Met alle gevolgen van dien.
Het is een verwarrende discussie, te meer omdat beide partijen overtuigd zijn van hun eigen gelijk. De ene partij (die van de gender) beroept zich op de wetenschap: het is een bewezen realiteit dat het een sociale en historische constructie betreft. De andere partij (die van het geslacht) richt zich op de biologie: je wordt óf als man óf als vrouw geboren. Ze weigeren met elkaar in gesprek te gaan of de discussie verder uit te diepen.

Het oude binaire staat tegenover het nieuwe non-binaire. Binair betekent letterlijk: twee mogelijkheden. In computertaal: een uitgang is een 0 of een 1. Computers zijn ontworpen volgens het binaire stelsel. Er is wel of geen spanning op een uitgang.
Wat interessant is: de discussie speelt zich niet alleen in sociale verkeer af. Ook computers zijn bezig te veranderen. Ze gaan over van binair naar non-binair. De nieuwe computers zullen namelijk quantumcomputers zijn. De gewone bit, die óf een 0 óf een 1 als uitgang heeft, wordt vervangen door de qubit: een uitgang die alle waarden tussen 0 en 1 kan innemen. Het is een ingewikkelde techniek die nog volop in ontwikkeling is. De verwachting is dat het nog 10 tot 20 jaar zal duren voordat de eerste quantumcomputer operationeel is. Zodra het zover is zal dat de wereld drastisch veranderen. Een nieuwe technische revolutie ligt in het verschiet. De technische mogelijkheden zullen een factor miljoen toenemen.

Het denken is hokjes van twee (het ene of het andere) zal daarmee geleidelijk uit onze maatschappij verdwijnen. Wat in de techniek ontwikkeld wordt, weerspiegelt zich in het sociale leven. En andersom. Alsof het op elkaar ingrijpt. De nieuwe tijd zal de oude tijd verdringen. Laurens Buijs en de zijnen zullen een achterhoedegevecht leveren dat ze vroeg of laat gaan verliezen. Het nieuwere non-binaire zal overwinnen. Dat is niet tegen te houden, met welk argument dan ook. Wen er vast maar aan.